در سالهای اخیر، فرهنگ مصرف قهوه در ایران از حالت سنتی به مدرن تغییر کرده است و باریستا به عنوان سفیران این تحول نقش کلیدی ایفا میکنند. این مقاله به بررسی تأثیر باریستاها بر معرفی نوشیدنیهای جدید، آموزش مشتریان و شکلگیری جامعه قهوه دوستان میپردازد.
بخش اول: باریستاها به عنوان معلمان قهوه
بسیاری از مشتریان با اصطلاحاتی مانند «اسپرسو»، «پور اوور» یا «کولد برو» آشنا نیستند. باریستاها با توضیح تفاوت این روشها، به مشتریان کمک میکنند تا نوشیدنی متناسب با سلیقه خود را انتخاب کنند. این تعامل نهتنها رضایت مشتری را افزایش میدهد، بلکه دانش عمومی درباره قهوه را ارتقا میدهد.
بخش دوم: معرفی نوشیدنیهای خلاقانه
باریستاهای مبتکر با ترکیب مواد جدید (مانند شیر گیاهی، سیروپهای طعمدار و ادویهها)، منوهای کافیشاپها را متنوع میکنند. برای مثال، نوشیدنی «زعفران لاته» که اولین بار توسط یک باریستا در تهران سرو شد، امروزه در بسیاری از کافهها یافت میشود.
بخش سوم: تشکیل جامعه قهوه دوستان
باریستاها با برگزاری رویدادهایی مانند «کارگاه لتهآرت» یا «کشف طعم قهوههای تکخاستگاه»، مشتریان را دور هم جمع میکنند. این رویدادها به ایجاد یک جامعه فعال از علاقهمندان قهوه کمک کرده و وفاداری به برند را تقویت میکند.
باریستاها تنها تهیهکننده قهوه نیستند؛ آنها نقش مهمی در آموزش، نوآوری و ایجاد ارتباطات اجتماعی دارند. با حمایت از این حرفه، میتوانیم شاهد رشد کیفیت فرهنگ قهوه در ایران باشیم.
باریستا ها در مسابقات جهانی؛ نمادی از تعالی و نوآوری
مسابقات باریستاها نه تنها صحنهای برای نمایش مهارتهای حرفهای است، بلکه آزمایشگاهی برای کشف ایدههای نو در صنعت قهوه محسوب میشود. در سالهای اخیر، باریستاهای ایرانی نیز با حضور در رقابتهای معتبر بینالمللی، توانستهاند توجه جهانیان را به کیفیت قهوه و استعدادهای بومی جلب کنند. این گزارش به بررسی اهمیت این مسابقات، معیارهای داوری و تأثیر آنها بر پیشرفت صنعت قهوه میپردازد.
بخش اول: مسابقات معتبر جهانی باریستا
مسابقاتی مانند «World Barista Championship» (WBC) یا «World Latte Art Championship» (WLAC) هر ساله میزبان هزاران باریستا از سراسر جهان هستند. شرکتکنندگان در چهارچوب قوانین دقیق، باید طی ۱۵ دقیقه:
- ۴ نوشیدنی اسپرسوی یکسان با طعم متعادل تهیه کنند.
- یک نوشیدنی مبتنی بر شیر با طراحی لتهآرت منحصربهفرد ارائه دهند.
- یک نوشیدنی امضاخورده (Signature Drink) با ترکیبات خلاقانه بسازند.
داوران بر اساس عواملی مانند طعم، تمیزی کار، خلاقیت و تعامل باریستا امتیازدهی میکنند.
بخش دوم: حضور باریستاهای ایرانی در عرصه جهانی
در سال ۲۰۲۳، علی رضایی، باریستای اصفهانی، با طراحی لتهآرت الهامگرفته از نقوش ایرانی، به مرحله نهایی مسابقات WLAC راه یافت. او در مصاحبهای اشاره کرد:
«استفاده از عناصر فرهنگی مانند نگارگری یا خوشنویسی در لتهآرت، نهتنها هنر ما را متمایز میکند، بلکه فرصتی برای معرفی ایران به جهانیان است.»
این دستاوردها باعث شده تا دورههای آموزشی ویژه برای آمادگی در مسابقات، در ایران رونق پیدا کند.
بخش سوم: تأثیر مسابقات بر صنعت قهوه
رقابتها باعث شدهاند:
- استانداردهای کیفیت قهوه در کافیشاپها ارتقا یابد.
- تجهیزات پیشرفتهتری مانند دستگاههای اسپرسوِ سهمحوره به بازار ایران وارد شود.
- مشتریان به طعمهای پیچیدهتر و نوشیدنیهای تخصصی علاقهمند شوند.
رقابتهای باریستا تنها یک آزمون مهارت نیستند؛ آنها موتور محرکهای برای نوآوری و گسترش مرزهای هنری در صنعت قهوهاند. با حمایت از این رویدادها، ایران میتواند به یکی از قطبهای مهم قهوه در منطقه تبدیل شود.
علم پشت فنجان؛ باریستاها و دانش شیمی قهوه
یک باریستا حرفهای تنها به مهارتهای عملی بسنده نمیکند؛ او باید با علوم پایه مانند شیمی و فیزیک نیز آشنا باشد تا بتواند عصارهگیری بینقصی از قهوه داشته باشد. این مقاله به بررسی نقش دانش علمی در کار باریستاها و تأثیر آن بر طعم نهایی نوشیدنیها میپردازد.
بخش اول: شیمی عصارهگیری اسپرسو
عصارهگیری ایدهآل از قهوه، نتیجه تعادل بین عوامل زیر است:
- اندازه آسیاب: ذرات ریزتر سطح تماس بیشتری با آب ایجاد میکنند، اما اگر بیشازحد ریز باشند، نوشیدنی تلخ میشود.
- دمای آب: دمای ایدهآل بین ۹۲ تا ۹۶ درجه سانتیگراد است. دمای پایینتر، اسیدیته را افزایش میدهد و دمای بالاتر، طعمهای سوخته ایجاد میکند.
- زمان عصارهگیری: زمان استاندارد برای اسپرسو ۲۵ تا ۳۰ ثانیه است.
بخش دوم: ابزارهای علمی در دستان باریستا
باریستاهای امروزی از ابزارهایی مانند:
- TDS متر: برای اندازهگیری غلظت جامدات حلشده در قهوه.
- pH متر: بررسی اسیدیته آب مورد استفاده.
- ترازوهای دیجیتال با دقت ۰٫۱ گرم: برای سنجش دقیق دوز قهوه و آب.
استفاده میکنند تا نتایج ثابتی ارائه دهند.
بخش سوم: کاربرد دادهها در بهبود کیفیت
برخی کافیشاپهای پیشرو در تهران، از نرمافزارهای آنالیز داده استفاده میکنند تا:
- بازخورد مشتریان درباره طعم نوشیدنیها را جمعآوری کنند.
- پارامترهای عصارهگیری را بهینهسازی کنند.
- الگوی مصرف مشتریان را پیشبینی کرده و منوها را بهروزرسانی کنند.
نتیجه گیری
حرفه باریستا امروزه به یک رشته میانرشتهای تبدیل شده که ترکیبی از هنر، مهارت و علم است. با آموزش مفاهیم علمی به باریستاها، میتوان کیفیت قهوه در ایران را به سطح جهانی نزدیکتر کرد.